زهره حسینزادگان، مدیر نشر آفرینگان گروه انتشاراتی ققنوس در گفتوگو با ایکنا درباره تخفیفهای نامتعارف فروش کتاب در فضای مجازی گفت: ما با یک آسیب جدی کتابسازی روبرو هستیم. در واقع کسانی که اقدام به این کار میکنند، گروهی ناشرنما هستند که فقط بخش کوچکی از کتابها را با تیراژهای بالا منتشر میکنند و چون هزینه اصلی را ناشر اصلی پرداخت میکند، از این رو ناشرنماها با هزینه اندکی کتاب چاپ میکنند. بنابراین قیمت پشت جلد بالایی میزنند تا بتوانند تخفیفهای زیادی را بر کتاب اعمال کنند.
وی افزود: این تخفیف بالا یک چراغ خطر است که نشان میدهد اتفاقی رخ داده است. یعنی هرجا که تخفیف بالایی برای هر کالایی اعم از کتاب اعمال میشود نشان میدهد که کالا دارای مشکل یا ایرادی هست. زیرا سود آنچنانی برای ناشر وجود ندارد که بتواند کتاب را با این تخفیف ارائه دهد.
حسینزادگان ادامه داد: وقتی کتابهای با تخفیف بالا را مورد بررسی قرار دهیم متوجه میشویم که نه مترجم و نه نویسنده خاصی دارد که به اصالت و اعتبار کالا اطمینان کنیم. زیرا ناشرنماها از آگاهی اندک مخاطب سوءاستفاده کرده و با تخفیفهای نامتعارف باعث ایجاد خرید هیجانی در مخاطبان میشوند. در این میان بیشترین آسیب به مخاطب وارد میشود، چون هم پول خود را از دست داده و هم کالای بیکیفیتی نصیبش شده است. در واقع ترجمههای بد و غلط کتابها باعث میشود فرهنگ و زبان آسیب ببیند و ذائقه مخاطب دچار تنزل شود و یا او را از مطالعه کتاب دلزده کند.
بیشتر بخوانید
وی در ادامه تصریح کرد: نویسنده و مترجم زمان زیادی را برای نگارش و ترجمه یک کتاب صرف میکند و انتظارش این است که حداقل هزینهها و زمانی را که برای آن صرف کرده، برگردانده شود. پس از آن ناشر با ویرایش و آمادهسازی برای چاپ و ... کتاب را منتشر میکند و سعی میکند با بهترین کیفیت توزیع، تبلیغ و برای مخاطب معرفی کند. همه اینها توسط افراد پختهخوار مورد سوءاستفاده قرار میگیرد. وقتی این کتابها از طریق سایتهای اینترنتی، دستفروشها یا مراکز توزیع عرضه میشود، حق مترجم، نویسنده و ناشر از میان میرود و انگیزهای برای ادامه کار نخواهند داشت و به تدریج از دور خارج میشوند.
این ناشر گفت: کتابسازیها اغلب عناوین پرفروش ناشران را دربرمیگیرد، فرض کنید ناشری در سال، ۳۰۰ عنوان کتاب چاپ میکند و فقط ممکن است ۱۰ عنوان از این تعداد پرفروش باشد. ناشر تلاشش این است که با استفاده از این عناوین پرفروش بخشی از هزینههای خود را در رابطه با کتابهایی که ممکن است فروش چندانی نداشته باشند، اما نیاز است چاپ شود، جبران کند. مثلاً کتاب «هستی و زمان هایدگر» یک کتاب تخصصی است که مخاطب عام ندارد، اما باید چاپ شود.
وی با اشاره به مجوز سایتهای اینترنتی فروش کتاب گفت: اینها به عنوان پلتفرم فروش کتاب مجوز دارند. یعنی به عنوان کتابفروش آنلاین هستند با توجه به اینکه از لحاظ صنفی نرم تخفیف ۱۰ درصد است و فروشنده میتواند این میزان تخفیف را اعمال کند. اما تخفیفهای بالا نیاز به مجوزهای صنفی دارند که باید از سوی اتحادیه ناشران و کتابفروشان صادر شود. در واقع این سایتهای اینترنتی، کتابفروشانی هستند که بخش بزرگی از سبد خرید کتاب را از آن خود میکنند و با تخفیفهای نامتعارف کتابفروشان حقیقی را دچار ضعف میکنند.
حسینزادگان ادامه داد: سایتهای اینترنتی میتوانند در کنار ناشران و کتابفروشان به فعالیت خود ادامه دهند، به شرطی که عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان باشند و این حداقل خواستهای است که داریم. بنابراین یکی از راهکارهای حل این معضل، فرهنگسازی شود. همچنین آگاهسازی درونصنفی این است که کتابها به این سایتها ارائه نشود. سایتهای اینترنتی به عنوان کتابفروشهای آنلاین باید قوانین صنف کتابفروشان را رعایت کنند.
وی در پایان تصریح کرد: برخی از سایتهای اینترنتی اقدام به کلاهبرداری کرده یا کالای غیرمنظور ارسال میکنند. ما از طریق سایت اینترنتی دیجیکالا اقدام به خرید کتاب «سمفونی مردگان» کردیم که هم قطع رقعی و هم قطع جیبی داشت و با سفارش قطع رقعی، قطع جیبی به دستمان رسید که طبیعتاً قیمت رقعی بیشتر از قطع جیبی بود.
انتهای پیام